Happy family - wystawa z audiodeskrypcją
Galeria Miejska Arsenał w Poznaniu, październik 2022.
Wystawa Happy Family, poradnia domowa / a home counselling centre Karolina Balcer.
Mamy przyjemność uczestniczyć przygotowując audiodeskrypcję. Bardzo ciekawym doświadczeniem jest praca nad tekstem, kiedy artystka pracuje obok i można ją spytać, chwilę porozmawiać. Zofia Nierodzińska, Karolina Balcer - dziękujemy.
 Fotografia z wystawy "Happy Family". |
***
Opis wydarzenia z Facebooka Galerii Miejskiej Arsenał
kuratorka / curator: Zofia nierodzińska
Na zdjęciu sportretowana jest rodzina, od lewej: Karolina, jej starszy o dwa lata brat Filip, dziadek, tata Sławomir oraz mama Aleksandra. Siedzą przy nakrytym białym obrusem stole, są zajęci spożywaniem posiłku, w tle, na ścianie, wisi monidło, czyli podkolorowane zdjęcie ślubne, przedstawiające prawdopodobnie dziadka i babcię w ich już na zawsze najlepszych latach. Wszystko wydaje się tu wzorowe, wręcz odświętne – takiej rodziny na plakacie wyborczym nie powstydziłby się żaden polski polityk. Zdjęcie otwiera stronę Happy Family Project, założoną przez artystkę Karolinę Balcer w celach badawczych. Przedmiotem ekspertyzy są jej bliscy, punktem wyjścia – chęć zrozumienia tego, co stało się z jej rodziną przez ostatnich kilkanaście lat, od czasu, kiedy Filip zaczął leczyć się z uzależnienia, otrzymał podwójną diagnozę (uzależnienie + schizofrenia) oraz okresowo stawał się osobą bezdomną, od kiedy jej rodzice zostali ekspertami w dziedzinie współuzależnienia, a ona sama doświadczała epizodów depresyjnych.
Ta typowa polska rodzina mierzy się z problemami uzależnienia, współuzależnienia, bezdomności, depresji, schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej, czego nie widać na zdjęciu. To, co najczęściej pozostaje poza kadrem jest tematem twórczości Karolina Balcer. Artystka wyciąga sekrety rodzinne spod dywanu, pod który zostały zamiecione, wykorzystuje do tego technikę dziergania oraz tuftingu, czyli tworzenia tekstyliów przy pomocy narzędzia przypominającego pistolet, nadając rodzinnym traumom kształty: destygmatyzujących poduszek, kolekcji sweterków z gotowymi odpowiedziami na najczęściej zadawane pytania, wołającej o pomoc wycieraczki, kobierca z rozerwanymi więzami rodzinnymi, wesołych pigułek na każdy dzień czy portretu taty przykrytego ochronną kołdrą-zbroją.
Balcer zwraca uwagę na to, że chorowanie jest doświadczeniem wspólnotowym, rozgrywa się w sferze relacji między bliskimi osobami, skąd nie sposób się wyprowadzić:
„Osoba współuzależniona przystosowuje swoje zachowania do destrukcyjnej sytuacji po to, by utrzymać jedność rodziny. Powoduje to szereg fizycznych, emocjonalnych i intelektualnych zmian, które prowadzą do stanu przypominającego uzależnienie” [1].
Członkowie rodziny, próbując sobie pomóc, stosują różne metody związane z edukacją w mniej lub bardziej formalnych grupach wsparcia, terapię, studia, czytanie specjalistycznej literatury lub, jak w przypadku Karoliny, zainicjowanie projektu badawczo-artystycznego, który pozwala się zdystansować od własnego doświadczenia. Przełożenie go na język symboliczny umożliwia komunikację.
Balcer używa poczucia humoru jako elementu chroniącego ją i odbiorcę_cznię przed zbyt dużą bliskością. Ta asekuracja pozwala na większy komfort i daje możliwość odbierania prac na wielu poziomach: estetycznym, badawczym, emocjonalnym i relacyjnym. Artystka nie narzuca swojej narracji, choć komunikuje ją w bezpośredni, pozbawiony tabu sposób. Pozostawia dużo miejsca na interpretację i na uzupełnienie dywanowych znaków wizualnych własnymi treściami, nie zawsze w bezpośredni sposób związanymi z biografią artystki. Ta empatia w stosunku do widza_ki odróżnia projekt Balcer od innych twórców_czyń poruszających temat traumy, również dlatego, że artystce zależy na edukacji, na pragmatycznym i dydaktycznym wymiarze jej działania. Stąd w Poznaniu, podczas drugiej – po Miejscu Projektów Zachęty – odsłony wystawy, pojawią się ulotki i informacje o grupach wsparcia działających w regionie, zostaną zorganizowane oprowadzania, rozbudowany zostanie program edukacyjny oraz zorganizowane spotkanie wokół poradnika redagowanego przez artystkę we współpracy ze specjalistami_kami, gdzie zebrane zostały informacje dotyczące kryzysów psychicznych, współuzależnienia, bezdomności, depresji i sposobów radzenia sobie z nimi.
Podważanie tabu związanego z labilnymi kondycjami psychologicznymi prowadzi do dyskusji na ich temat, stopniowej normalizacji i w efekcie do mniejszej stygmatyzacji konkretnych osób. Refleksja nad własnym dobrostanem łączy się jednak zbyt rzadko z tą pozwalającą przyjrzeć się sposobom funkcjonowania społeczeństwa, które może wywoływać i podsycać lęki. Mam nadzieję, że wystawa Karoliny Balcer Happy Family, poradnia rodzinna wpisuje się w szeroki nurt destygmatyzacji choroby, podkreślając jej potencjał krytyczny i wspólnototwórczy. Prezentacja ma na celu dzielenie się wiedzą i jej wytwarzanie, zachęca do podważania opresyjnych schematów. Jej celem jest współtworzenie przestrzeni, w której życie z traumą, (współ)uzależnieniem i chorobą nie marginalizuje, lecz dodaje niezbędny element realizmu do kolektywnego doświadczenia, także tego związanego z funkcjonowaniem w świecie sztuki.
Publikacja: poniedziałek, 31 października 2022r..
Polecane aktualności:
- Następna aktualność: Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Rydze
- Poprzednia aktualność: ZAWÓD AUDIODESKRYPTOR - KONSULTANT AUDIODESKRYPCJI